سهم کارت عضویت در انتخابات اتاق

کارت‌های عضویت در اتاق بازرگانی که همواره محل بحث بوده است، حداقل در دوره جدید انتخابات چندان سرنوشت‌ساز نیستند. این موضوع را دبیر انجمن نظارت بر انتخابات با تکیه بر آمار عنوان کرد. با توجه به آیین‌نامه جدید و پایش تمام اعضای اتاق، حدود ۲۸هزار نفر دارنده کارت بازرگانی و ۳۰۷۵نفر دارنده کارت عضویت اجازه شرکت در انتخابات را دارند و اسامی آنها نیز منتشر می‌شود.
مساله تاثیرگذاری کارت‌های عضویت در اتاق بازرگانی شاید اصلی‌ترین اعتراضی باشد که از سوی منتقدان وضعیت کنونی بر‌‌گزاری انتخابات اتاق‌های بازرگانی مطرح می‌شود. این اعتراضات عمدتا با اشاره به «فله‌‌‌‌‌‌‌ای»‌بودن صدور کارت‌های عضویت برای اشخاصی که بازرگان یا فعال اقتصادی نیستند، استدلال می‌کند که سرنوشت اتاق بازرگانی در دست کسانی است که اصلا بازرگان، صنعتگر، معدن‌کار یا کشاورز نیستند بلکه با یک کارت عضویت که فقط برای شرکت در انتخابات صادر شده‌است و عملا انتخابات را مهندسی می‌کنند.
این سخنان همچنان در این انتخابات از سوی منتقدان مطرح می‌شود، با وجود آنکه آیین‌‌‌‌‌‌‌نامه تصویب‌شده بیشتر با نظرات منتقدان تغییر یافته و به شکل کنونی درآمده است. در این آیین‌‌‌‌‌‌‌نامه با تعیین شروطی برای رای‌‌‌‌‌‌‌دهندگان، از جمله صاحبان کارت‌های عضویت به ظاهر سعی در حذف کارت‌های «انتخاباتی» شده‌است، اما با این حال همچنان این مساله از سوی منتقدان مورد تاکید است. با این تفاصیل و فارغ از مسائل حاشیه‌‌‌‌‌‌‌ای از نظر‌عددی این سخن تا چه حد قابل‌استناد است؟ آیا نقش کارت‌های عضویت چنانچه گفته می‌شود سرنوشت انتخابات را رقم می‌زند یا درباره نقش این کارت‌ها اغراق شده‌است؟
از هر ۱۰ نفر یک نفر
بر اساس اعلام رسمی که از سوی انجمن نظارت بر انتخابات در این دوره انجام گرفت، مجموعا ۳۳‌هزار نفر عضو حقیقی و حقوقی اتاق‌های بازرگانی می‌توانند در انتخابات اتاق‌های بازرگانی دوره دهم رای دهند. این ۳۳‌هزار نفر از مجموع ۵۷‌هزار نفر عضوی (دارای کارت عضویت و بازرگانی) که در اتاق‌های سراسر کشور حضور دارند و بر اساس شروطی که مطابق آیین‌نامه برای رای‌‌‌‌‌‌‌دهندگان درنظر گرفته‌شده، واجد شرایط شرکت تشخیص داده شده‌اند. اما نسبت اعضای دارنده کارت عضویت به نسبت اعضایی که کارت بازرگانی دارند تاکنون اعلام نشده بود. این مساله‌ای است که جهانبخش سنجابی‌شیرازی، دبیر انجمن نظارت بر انتخابات تا حد زیادی ابعاد آن را مشخص کرد. سنجابی درباره مجموع عدد ۵۷‌هزار نفری که دارنده کارت بازرگانی و کارت عضویت هستند و در لیست‌‌‌‌‌‌‌های غیررسمی مطرح می‌شود تاکید می‌کند: این تعداد قابل‌استناد نیست؛ درست است که مجموعا این تعداد کارت بازرگانی و عضویت در اتاق‌های بازرگانی سراسر ایران وجود دارد اما با شروطی که برای رای‌‌‌‌‌‌‌دهندگان در آیین‌نامه جدید وضع شده، تعداد کل واجدین شرایط تا این لحظه رقمی کمتر از ۳۳‌هزار نفر در کل ایران است.
اما این آمار همچنان گویای میزان تاثیرگذاری کارت‌های عضویت نیست و تفکیک آنها یک گام به جلو در جهت روشن‌شدن حدود تاثیرگذاری کارت‌های عضویت خواهد بود. در همین راستا سنجابی می‌افزاید: ازمجموع تعداد اعضایی که می‌توانند در انتخابات پیش‌رو رای بدهند ۳‌هزار و ۷۵نفر فعال دارای کارت عضویت وجود دارد که اهلیت آنها احراز شده‌است؛ یعنی تعداد کل کارت‌های عضویت که تاکنون اجازه شرکت در انتخابات را دارند به این میزان رسیده است. او توضیح می‌دهد که این رقم ممکن است اضافه شود اما نهایتا حدود آن از همین مرز فراتر نمی‌رود. درباره تعداد کارت‌های بازرگانی، سنجابی می‌گوید: حدود ۲۸‌هزار نفر نیز دارای کارت بازرگانی هستند که نیاز به اهلیت‌‌‌‌‌‌‌سنجی مضاعف ندارند و می‌توانند در انتخابات شرکت کنند.
مساله تا همین‌‌‌‌‌‌‌جا تا حد زیادی روشن شده‌است و دبیر انجمن نظارت بر انتخابات نیز تاکید می‌کند: این نگرانی که از سوی برخی فعالان وجود دارد، بر این مبنا که کارت‌های عضویت سرنوشت انتخابات را تغییر خواهد داد، اکنون و با اعلام این اعداد باید برطرف شود. بنا بر اعلام این مقام مجری انتخابات اتاق بازرگانی، این آمار که به شکل رسمی و هنگام نهایی‌شدن فهرست نیز منتشر خواهد شد باید دلیلی کامل درباره بی‌‌‌‌‌‌‌مورد‌بودن این نگرانی تلقی شود. او به توضیحات خود می‌افزاید و می‌گوید: بنا بر این آمار این اطمینان را می‌‌‌‌‌‌‌دهم که چنانچه مشارکت قابل‌‌‌‌‌‌‌قبول در انتخابات وجود داشته باشد اگر همه اشخاصی که کارت عضویت دارند نیز در انتخابات شرکت کنند، این مشارکت هیچ تغییر معناداری در نتیجه انتخابات نمی‌دهد.
سنجابی به تفکیک استان نیز آمار را ارائه کرده و تصریح می‌کند: اساسا در ۲۹ حوزه رای‌‌‌‌‌‌‌گیری در هر شرایطی تاثیرگذاری کارت‌های عضویت بلاموضوع است، فارغ از اینکه مشارکت چگونه باشد یا چه تعداد به افراد حائز اهلیت مشارکت افزوده شود، در ۶ حوزه که تعداد کارت‌های عضویت به نسبت کارت‌های بازرگانی چشمگیر است نیز با شروط وضع شده در آیین‌‌‌‌‌‌‌نامه نهایتا شاهد اثرگذاری معنادار کارت‌های انتخاباتی نیستیم. او در بخش دیگری از سخنان خود به تازه‌‌‌‌‌‌‌ترین تحولات انتخاباتی اشاره و بیان می‌کند: لوح فشرده حاوی اسامی افرادی که احراز اهلیت شده‌اند را برای افراد ارسال کردیم، اما همچنان خودمان را مقید می‌دانیم اگر خطایی انجام‌گرفته باشد بررسی کنیم. او از وجود اعتراضاتی در بررسی صلاحیت‌‌‌‌‌‌‌ها خبر می‌دهد و اعلام می‌کند انجمن در حال بررسی این اعتراضات است.
مراحل ثبت اعتراض به تایید اهلیت‌‌‌‌‌‌‌ها
در همین زمینه رئیس انجمن نظارت بر انتخابات دهمین دوره هیات‌نمایندگان اتاق‌های بازرگانی طی نامه‌‌‌‌‌‌‌ای به هیات‌‌‌‌‌‌‌های نظارت روند اعتراض نامزدها به نتیجه بررسی صلاحیت‌‌‌‌‌‌‌ها را اعلام کرد. حسین میرمحمدصادقی در این اطلاعیه با اشاره به استعلام مکرر هیات‌‌‌‌‌‌‌ها و نامزدها، ۶ مرحله ثبت اعتراض به عدم‌احراز صلاحیت را اعلام کرد.به گزارش دنیای اقتصاد، بر این اساس نامزدهایی که صلاحیت آنها توسط انجمن نظارت بر انتخابات احراز نشده‌است، می‌توانند تا پایان روز سه‌‌‌‌‌‌‌شنبه ۲ اسفند ۱۴۰۲ اعتراض خود را به شورای‌عالی نظارت اعلام کنند. نامزدها می‌توانند با مراجعه به سامانه انتخابات و درج کد رهگیری خود به بخش پیگیری درخواست بروند و روی لینک بارگذاری شده مربوط به‌ثبت اعتراض کلیک کنند. نامزدهای می‌توانند در این بخش شرح کوتاهی از اعتراض خود را نسبت به عدم‌تایید صلاحیت خود بنویسند و مستندات تکمیلی مربوط به احراز اهلیت خود را بارگذاری کنند. این فرآیند با تایید نهایی و دریافت کد پیگیری به اتمام می‌رسد. اعتراض‌‌‌‌‌‌‌های ثبت‌‌‌‌‌‌‌شده در سامانه، مستقیم به شورای‌عالی نظارت برای بررسی و اعلام نتیجه اعتراض ارسال می‌شود.